MARIA KONOPNICKA

DZIECIŃSTWO

         Urodziła się 23 maja 1842 roku w Suwałkach. Matka miała na imię Scholastyka, ojciec - Józef. Rodzice Józef i Scholastyka Wasiłowscy przybyli do Suwałk w 1841 roku ze swoją pierworodną córką Wandą, urodzoną rok wcześniej w Warszawie. Młode małżeństwo zamieszkało w domu rejenta Jana Zapiórkiewicza przy obecnej ul. Kościuszki 31 (dawnej Petersburskiej 200). W ciągu tego okresu urodziło się jeszcze czworo ich dzieci: Jan Jarosław, Laura Celina, Zofia i Jadwiga Julia. Zofia zmarła nazajutrz po urodzeniu i została pochowana na suwalskim cmentarzu. Jej jedyny brat zginął w pierwszej bitwie pod Krzywosądzem. Maria z pozostałym rodzeństwem mieszkała z ojcem, gdyż matka ich umarła w 1854 roku. Ojciec jej był doskonałym prawnikiem, obrońcą Prokuratorii Generalnej i Patronem Trybunału cywilnego, znawcą i miłośnikiem literatury. Był pokorny, a zarazem dumny i zamknięty w sobie. Wychowywał dziewczęta bez kobiecego wpływu, czytając im książkę "O naśladowaniu Chrystusa", którą, tak samo jak ewangelie i przypowieści biblijne, umiały niemal na pamięć. Ich sierocy dom był prawie zakonnym domem, ponieważ nie przyjmowano w nim gości, nie prowadzono wesołych rozmów, a spacery, na które ojciec ich prowadził, miały za cel - cmentarz. Atmosfera powagi, żarliwego patriotyzmu i surowych nauk moralnych fascynowała wyobraźnię Marii. W latach 1855-1856 uczyła się na pensji sióstr sakramentek w Warszawie i tam zetknęła się z Elizą Pawłowską, późniejszą Orzeszkowską. Przyjaźń ich, scementowana wspólnymi zainteresowaniami literackimi, przetrwała całe życie.

MŁODOŚĆ I PIERWSZE SUKCESY

         Wyszła za mąż we wrześniu 1862 roku, nie przygotowana do objęcia obowiązków małżeńskiego życia. Miała wtedy dwadzieścia lat. Mąż jej - Jarosław, był o wiele od niej starszy, miał trzydzieści dwa lata. Mieszkał z ojcem i młodszymi braćmi. Zaraz po ślubie Maria Konopnicka wyjechała z Kalisza, zamieszkując w Bronowie, a potem w Gusinie na terenie ówczesnej guberni kaliskiej. Małżeństwo prowadziło bardzo urozmaicony tryb życia, którego tłem były zjazdy, polowania, jarmarki, sądy polubowne, a nade wszystko prawne długi. Nie obchodziło się także bez kłótni. Koniec 1863 roku i początek 1864 roku spędzają państwo Konopniccy z maleńkim pierworodnym synkiem Tadeuszem za granicą, w Wiedniu i Dreźnie. W czasie dziesięciu lat małżeństwa Maria urodziła ośmioro dzieci, z czego dwoje zmarło zaraz po porodzie. W 1876 roku poetka rozstała się z mężem. Po kilku latach, w 1878 roku nagle umiera jej ojciec. W tym też roku zaczęła uczestniczyć w konspiracyjnych i jawnych akcjach społecznych. W 1877 r. przeniosła się z dziećmi do Warszawy, gdzie mieszkała do roku 1890. Tam też zaczęła pracować, udzielając korepetycji. Dużo czasu spędzała na łonie natury, unikając hałaśliwej atmosfery domu, który zawsze odwiedzało wielu ludzi. Umiłowanie natury miało wpływ na jej twórczość. Pierwszym jej utworem był wiersz pt. "Zimowy ranek". Utwór ten został dobrze przyjęty i na pewno zachęcił ją do dalszych prób. Miastu Kalisz poświęciła trzy utwory poetyckie: dwa zatytułowane "Kaliszowi" (1888r. i 1907r.) i "Memu miastu" (1897). Jej codzienne życie to żmudna praca na chleb i odzienie, na szkołę oraz edukację swoich dzieci.
         W 1882r. wyjeżdżała do Austrii i Włoch, w 1884r. w Czechach poznała J. Vrchlickiego, z którym nawiązała korespondencję. W latach 1884-1886 redagowała pismo dla kobiet "Świt", próbując zradykalizować jego program, wywołała sprzeciw opinii zachowawczej i cenzury. Od 1890 r. przebywała w kilku krajach Europy Zachodniej m.in. w Niemczech, Austrii, Szwajcarii, Włoszech, Francji. Utrzymywała stale kontakt z krajem, współpracując z wydawnictwami, prasą krajową, organizacjami społecznymi trzech zaborów, a także uczestniczyła w międzynarodowym proteście przeciwko prześladowaniu dzieci polskich we Wrześni (1901-1902).
Brała udział w wielu akcjach, np.: w walce o prawa kobiet, akcji potępiającej represje władz pruskich, w pomocy na rzecz więźniów politycznych i kryminalnych.
Maria Konopnicka, zarówno w swej pracy literackiej, jak i w społecznym działaniu, nie pozostała obojętna wobec żadnego z ważnych zagadnień społecznych i politycznych swojego czasu.